Als ik terugdenk aan mijn tijd in München, komt er altijd een stukje heimwee bovendrijven. In het kader van mijn bachelor Duitse Taal en Cultuur aan de Universiteit Utrecht studeerde ik in 2019 één semester aan de Ludwig-Maximilians Universität München (LMU) – en het was absoluut fantastisch. Hoewel ik een echte geboren en getogen Nederlandse ben, is er namelijk een stukje diep in mij dat zich enorm tot de Duitse taal en cultuur aangetrokken voelt. Misschien zijn het mijn Duitse voorouders uit de 17e eeuw of is het die lieve docente Duits van de middelbare school; ik kan de vinger er niet op leggen. In ieder geval mag je me altijd wakker maken voor Currywurst, een ‘Breze’ (pretzel), een toegangsticket voor een echte Duitse musical of een bezoek aan een kasteel, slot of paleis.
Toen ik naar München verhuisde dacht ik daarom ook dat ik de hele Duitse wereld wel aankon. Immers, de verschillen tussen Nederland en Duitsland waren toch helemaal niet zo groot? Afgezien van het eten, de taal en de geografische ligging dan. Dat beweren veel mensen tenminste en ondanks het feit dat ik toen al anderhalf jaar Duitse Taal en Cultuur studeerde, verwachtte ik niet dat de cultuurshock heel groot zou zijn. Daar ben ik aardig van teruggekomen…
Het begon al met het Duitse ov. Natuurlijk was de zoektocht naar een kamer niet heel makkelijk, maar ik had een prima kamer gevonden in Germering, een klein stadje ten westen van München. De aansluiting naar de binnenstad en de LMU was prima. Dacht ik tenminste. Waar er vooraf door de Deutsche Bahn werd beloofd dat de S-Bahn elke 20 minuten zou gaan en in de spits zelfs elke 10 minuten, bleek van die belofte niets meer waar op mijn eerste collegedag en de maanden erna. De treinen vielen regelmatig uit of hadden hopeloos veel vertraging. Daar zijn de problemen met de NS niets bij… Voordeel was wel dat ik genoeg tijd had om heerlijk door de stad heen te struinen en, natuurlijk, te onderzoeken waar de lekkerste Breze gemaakt wordt – namelijk bij bakkerij Rischart!
Ook ontdekte ik ter plekke dat in Duitsland verschillende soorten ‘Wohngemeinschaften’ bestaan. Ik bleek in een ‘Zweck-WG’ terecht te zijn gekomen, waarvan de bewoners vooral samenwonen om kosten te besparen. Daardoor leefden mijn huisgenoten en ik een beetje langs elkaar heen, terwijl ik me al helemaal gezellige avondjes had voorgesteld: gezellig samen koken of een filmpje kijken. Je weet wel – het stereotiepe beeld van een studentenhuis. Gelukkig vond ik wel goed aansluiting bij mijn medestudenten Germanistik en Geschiedenis en kon ik uiteindelijk toch mijn kook- en bakkunsten delen met vriendinnen.
Het inschrijven bij de gemeente was ook nog niet zo eenvoudig. Omdat ik in Germering woonde, moest ik me daar inschrijven – ook als internationale student. Daar wonen echter niet zoveel internationale studenten. Inschrijven was dan ook een hele kriem en beheersing van de Duitse taal was een echte pré.
Nog iets wat in Duitsland anders is dan in Nederland: in Duitsland moet je na je algemene inschrijving bij de universiteit en opleiding voor aanvang van het eerste semester nóg een keer naar de universiteit om je officieel te laten inschrijven. Hierbij moet je tevens bewijs kunnen voorleggen dat je een Duitse zorgverzekering hebt of een Nederlandse verzekering met een European Health Insurance Card (EHIC). Dit geldt ook voor internationale studenten.
Het was dus wel even wat uitzoekwerk voordat ik zonder zorgen kon beginnen aan mijn (overigens zeer interessante) vakken aan de LMU. En ook dat was in het begin nog niet zo eenvoudig: het duurde wel even voordat ik doorhad hoe de ‘Vorlesungsverzeichnis’ precies in elkaar zat en ik zonder moeite vakken kon opzoeken en mijn favorieten kon uitkiezen.
Kortom, er zijn altijd wel een paar dingen waar je als Nederlandse student in Duitsland tegenaan zal lopen. Het belangrijkste is dat je er rekening mee houdt dat er bij de gemeente en op de universiteit weinig online geregeld kan worden. Het scheelt veel als je hier ruim op tijd mee aan de slag gaat, dan verloopt het allemaal een stuk makkelijker. En wees niet bang om vragen te stellen – veel vragen. Mijn tijd in München was heerlijk en ondanks af en toe wat hobbeltjes was het de tijd van mijn leven. München zal voor altijd een speciaal plekje in mijn hart hebben. Daarom het allerbelangrijkste: vergeet vooral niet om ook van deze tijd te genieten, want hij komt waarschijnlijk nooit meer terug!
Heb je vragen over studeren in Duitsland? Neem dan contact op met het GrensInfoPunt Rijn-Waal via gip@euregio.org, +49 (0) 2821 – 793079 of kijk op www.grenzinfo.eu/erw.
Naomi Kruijsbergen (1999) begon in 2017 met de bachelor Duitse Taal en Cultuur aan de Universiteit Utrecht. In het kader daarvan studeerde ze in de zomer van 2019 een semester aan de Ludwig-Maximilians Universität München. In 2020 is ze begonnen aan de binationale master Nederland-Duitsland-Studies aan de Radboud Universiteit Nijmegen en Westfälische Wilhelms-Universität Münster. Recent is ze voor een jaar naar Münster verhuisd.