Er zijn veel uitdagingen die instanties en bedrijven uit Nederland en Duitsland samen moeten aangaan. Dat is de conclusie van een online bijeenkomst waarbij de deelnemers aan de slag gingen met de toekomst van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Arbeidsmarktplatform van de Euregio Rijn-Waal, een samenwerkingsverband van meerdere partnerorganisaties in de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Limburg en de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen.
“De grensoverschrijdende arbeidsmarkt staan veel uitdagingen te wachten”, opende Sjaak Kamps, directeur van de Euregio Rijn-Waal, de Zoom-bijeenkomst. Onder de leiding van Frank Wöbbeking namen circa 45 ondernemers en arbeidsmarktexperts uit Nederland en Duitsland deel. Kamps benadrukte daarnaast dat de arbeidsmarkt nu al internationaal georiënteerd is – en dat wordt in de toekomst alleen nog maar meer. Maar de coronapandemie heeft letterlijk laten zien dat er nog steeds grenzen zijn. “Ons adviespunt, het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal, werd overspoeld door vragen. Vooral nadat Duitsland Nederland als hoogincidentgebied had bestempeld”, vertelde Kamps. “Dat liet wederom duidelijk zien hoe nauw de Nederlands-Duitse grensregio vervlochten is.”
Vervolgens wees hij op de Grenslandagenda 2021, waarin besloten werd om de grensoverschrijdende arbeidsbemiddeling te intensiveren. In Kleve wordt daarom een zogenaamd SGA (Servicepunt Grensoverschrijdende Arbeidsbemiddeling) opgericht. Tegelijkertijd moet het leren van de buurtaal in onderwijsinstellingen gestimuleerd worden, en dient de erkenning van diploma’s vereenvoudigd te worden. “Om dat te realiseren, moeten bedrijven, onderwijsinstellingen en overheidsinstanties hun krachten bundelen”, aldus Kamps.
Corona als positief effect
Nu mochten ook de andere aanwezigen in actie komen: ze verdeelden zich over drie workshops, die verschillende aspecten van de grensoverschrijdende arbeidsmarkt belichtten. In de eerste workshop werd een beeld van de ideale arbeidsmarkt geschetst, waar competenties en vaardigheden in plaats van diploma’s en certificaten tellen. Dit is een ontwikkeling die al bezig is, maar veel werk en moeite vereist. Er worden al technische hulpmiddelen ontwikkeld, waarmee werkgevers de competenties van sollicitanten beter kunnen beoordelen. Hun wens: dit idee moet grensoverschrijdend verder worden ontwikkeld, waarbij aan Duitse zijde ook de Handwerkskammers en de Industrie- und Handelskammers betrokken zouden moeten worden.
Mensen met een beperking grensoverschrijdend bemiddelen
‘Grensoverschrijdend werken met een beperking’: dat was de titel van de tweede workshop. De deelnemers stelden vast dat de structuren en mogelijkheden in Nederland anders zijn dan in Duitsland. In Nederland zijn er bijvoorbeeld minder aparte werkplekken voor mensen met een beperking: waar deze mensen in Duitsland in een sociale werkplaats werken, zijn ze in Nederland vaker onderdeel van de reguliere arbeidsmarkt. Het is echter alsnog mogelijk om deze mensen grensoverschrijdend te bemiddelen – maar er is maatwerk vereist. Omdat dit thema zo belangrijk is, willen de experts – onder andere van UWV, WerkgeversServicepunt Achterhoek en de Duitse partners LVR en Agentur für Arbeit – graag intensief met elkaar in contact blijven, zodat er gezamenlijk aan oplossingen kan worden gewerkt om de grensoverschrijdende arbeidsmarkt beter toegankelijk te maken voor mensen met een beperking.
In de derde workshop stond ondersteuning tijdens de coronapandemie centraal. Een voorbeeld hiervan zijn de Nederlandse mobiliteitscentra, die op dit moment in ontwikkeling zijn. Doel hiervan is om medewerkers van bedrijven die door de coronapandemie niet hun normale werkzaamheden kunnen verrichten, tijdelijk aan bedrijven te bemiddelen die juist dringend arbeidskrachten nodig hebben. “Een restaurant dat op dit moment gesloten is, kan zijn medewerkers tijdens de crisis bijvoorbeeld uitlenen aan een webwinkel, die juist wel wat hulp kan gebruiken”, legde Stefanie Rösing van WerkgeversServicepunt Achterhoek uit. De Agentur für Arbeit richt zich nu vooral op opleiden en bijscholen, zodat het gebrek aan vakkrachten niet nog groter wordt. In hoeverre deze twee benaderingen ook grensoverschrijdend ingezet kunnen worden, is per geval anders.
Vaker ideeën uitwisselen
“We hebben vastgesteld dat er voor de grensoverschrijdende arbeidsmarkt geen algemene, kant-en-klare oplossingen bestaan – er moet juist veel maatwerk verricht worden”, concludeerde Kamps, nadat alle deelnemers weer bij elkaar waren gekomen en de resultaten van de workshops met elkaar gedeeld hadden. In het kader van het Arbeidsmarktplatform wil de Euregio Rijn-Waal ook in de toekomst een uitwisseling van ideeën faciliteren. Tot slot wees Kamps erop dat in de volgende fase van het Europese subsidieprogramma INTERREG vanaf 2022 de thema’s ‘Maatschappij’ en ‘Europa’ een belangrijke rol spelen. Daarbij wordt vooral op inclusie, onderwijs en arbeidsmarkt gefocust. Er is dus volop potentieel voor INTERREG-projecten waarmee de belemmeringen, die in de workshops aan bod kwamen, uit de weg geruimd kunnen worden.