In 2018 werkten ruim 80.000 mensen als werknemer in Nederland terwijl zij woonachtig waren in Duitsland of België. Het grootste deel van de pendelaars die in Duitsland en België wonen en in Nederland werken woont in relatief kleine plattelandsgemeenten vlak over de grens, waaronder Kranenburg en Emmerich. Opvallend is dat er vanuit Duitsland en België dagelijks veel meer werknemers de grens oversteken voor werk in Nederland dan omgekeerd. Dat blijkt uit de meest recente cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de statistiekbureaus uit Noordrijn-Westfalen, Nedersaksen en België verzameld hebben.
Het CBS bracht voor het eerst in kaart waar in België en Duitsland de grenspendelaars wonen die in Nederland werken. Ze komen meestal uit kleine gemeenten vlak over de grens. Het grootste aantal pendelaars is te vinden langs de grens met Noord-Brabant en Limburg, Twente en Gelderland. Voor 11 Duitse en Belgische gemeenten geldt dat meer dan 10 procent van de bevolking van 15 jaar of ouder in Nederland werkt. Het betreft hier vaak Nederlanders die net over de grens zijn gaan wonen en in Nederland zijn gaan werken.
Onder andere in Kreis Kleve speelt de grenspendel een aanzienlijke rol. In Kranenburg bedroeg het percentage inwoners dat elke dag de grens oversteekt om in Nederland te gaan werken 13,6 procent. Daarmee staat deze gemeente op de derde plaats; alleen in Laar en Selfkant is het percentage grenspendelaars nog hoger. In Emmerich reist 9,3 procent van de inwoners elke dag naar Nederland voor werk.
In de regio Turnhout in Vlaanderen voert Baarle-Hertog met 22 procent grenspendelaars de lijst aan. In de regio Tongeren zijn Voeren (12,5 procent), Lanaken (11,9 procent) en Riemst (8,7 procent) koplopers. In het arrondissement Maaseik is het percentage grenspendelaars in Hamont-Achel (12,1 procent) en Kinrooi (11,3 procent) eveneens aanzienlijk. Ook hier wonen relatief veel inwoners die een baan in Nederland hebben.
Onduidelijkheid over coronaregels
De coronapandemie zorgt bij het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal voor veel specifieke vragen van grenswerkers. “Er was bijvoorbeeld onduidelijkheid over de vraag of grensarbeiders en studenten in thuisquaraintaine moeten wanneer zij naar huis terugkeren uit het werkland dat als risicogebied is aangemerkt. Inmiddels is besloten om grenswerkers en grensstudenten onder bepaalde voorwaarden volledig uit te zonderen van de thuisquarantainemaatregel”, aldus Carola Schroer, adviseur bij het GrensInfoPunt Rijn-Waal.
Veel meer Duitse en Belgische werknemers in Nederland dan andersom
Opvallend is dat het aantal werknemers dat in 2018 in Duitsland of België woonde en in Nederland werkt, flink groter was dan het aantal dat in omgekeerde richting pendelt. In Duitsland steken dagelijks bijna 43.000 inwoners de grens over voor hun werk in Nederland, en bijna 41.000 in België. Omgekeerd werken ruim 9.000 werknemers vanuit Nederland in Nedersaksen of Noordrijn-Westfalen en 12.000 in Vlaanderen. De cijfers zijn terug te vinden in een open dataportal met grensoverschrijdende data: Grensdata.