In de Nederlands-Duitse grensregio komt het regelmatig voor: een Nederlander die in Duitsland werkt, en een Duitser die bij een Nederlands bedrijf in dienst is. In welke sectoren wordt er veel grensoverschrijdend gewerkt? Hoe gaat dat in zijn werk? En hoe heeft de coronapandemie de grensoverschrijdende arbeidsmarkt beïnvloed? Michael Stock, EURES Cross Border-adviseur bij UWV en tevens actief bij WerkgeversServicepunt Achterhoek, Nijmegen en Midden-Gelderland, vertelt er in dit interview meer over. Als één van de experts uit het uitgebreide netwerk van het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal ondersteunt Stock werknemers bij hun zoektocht naar de perfecte baan, en werkgevers wanneer ze op zoek zijn naar nieuw personeel – en dat grensoverschrijdend.
“Het doel van mijn collega’s en mij is om mensen met een 360-graden perspectief naar een baan of naar nieuw personeel te laten zoeken”, legt Stock uit. “Wanneer inwoners van de grensregio bijvoorbeeld op zoek zijn naar werk, zoeken ze misschien binnen een straal van 30 km. Maar deze straal wordt vaak niet over de landsgrens heen doorgetrokken.” Dat is jammer, volgens hem, want ook in het buurland zijn er mooie vacatures. Samen met zijn collega’s is hij dan ook regelmatig aanwezig op digitale banenmarkten en verzorgt hij online speeddates.
Goede samenwerking met GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal en Agentur für Arbeit Kleve
De samenwerking tussen het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal en UWV is erg goed, aldus Stock. Wanneer iemand bij het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal aangeeft dat hij of zij op zoek is naar een baan in het buurland, wordt de EURES Cross Border-adviseur ingeschakeld. Andersom verwijst deze adviseur ook door naar het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal. Stock: “Wanneer een Nederlander bijvoorbeeld werk heeft gevonden in Duitsland, moet er vaak een heleboel geregeld worden. Diegene gaat belasting betalen in Duitsland, krijgt later misschien een Duits pensioen en heeft plots te maken met het Duitse zorgsysteem. Ik stuur hem of haar dan door naar het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal, waar adviseurs alle vragen kunnen beantwoorden.” Ook de samenwerking tussen UWV en het Duitse pendant hiervan, de Agentur für Arbeit Kleve, is hecht. Door de komst van twee nieuwe collega’s heeft de samenwerking opnieuw vorm gekregen. “We werken nu structureel samen, met een gezamenlijke visie op wat we kunnen en willen bereiken”, legt Stock uit.
Vooral veel bemiddeling in techniek, transport en logistiek
In welke sectoren bemiddelt de EURES Cross Border-adviseur het meest tussen Nederlandse en Duitse werkgevers en werkzoekenden? “UWV/EURES bemiddelt werkzoekenden in elke Nederlandse en Duitse sector, maar in de praktijk doen we dat nu vooral in de techniek en in de transport- en logistieke sector”, vertelt Stock. “Voor de coronapandemie was ook de horeca een kansrijke branche voor grensoverschrijdende arbeidsbemiddeling.” Voor mensen uit de zorg en het onderwijs kan het moeilijker zijn om aan de andere kant van de grens een baan te vinden, omdat men daar vaak tegen uitdagingen rondom diploma-erkenning aanloopt. Bovendien zijn dit sectoren waarin een goede beheersing van de buurtaal erg belangrijk is.
Door coronapandemie minder goed zichtbaar
Er is sinds de uitbraak van het coronavirus veel veranderd voor de EURES Cross Border-dienstverlening. Zo zijn de fysieke banenmarkten weggevallen. “Daardoor zijn we veel minder zichtbaar”, aldus Stock. “We zijn niet meer aanwezig op netwerkbijeenkomsten. Dat heeft impact op de toegankelijkheid van het netwerk.” Ook vertelt hij wat er voor grenspendelaars veranderd is. “Veel van hen zijn thuis gaan werken. Mochten ze dat na de coronapandemie willen blijven doen, heeft dat zeer waarschijnlijk impact op hun sociale verzekeringen.” Normaal gesproken dragen grenspendelaars hun premies hiervoor namelijk in het werkland af, maar wanneer ze meer dan 25 procent van hun werktijd in het woonland werken, moeten deze in het woonland afgedragen worden. “Dat is dus een grote verandering”, zegt Stock. “Er is nu sprake van een bijzondere periode, waarin bij wijze van uitzondering de oude situatie in stand mag blijven, maar hoe gaan de regels eruitzien na de coronapandemie? Dat is nog volslagen onduidelijk en belangrijk om in de gaten te houden.”
Advies op maat voor grenspendelaars
In het algemeen is het voor grenspendelaars van groot belang om op tijd informatie en advies in te winnen. Dat kan via de website van het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal, tijdens telefonische adviesgesprekken en digitale spreekuren. “Vraag wat eventuele knelpunten zouden kunnen zijn. De situatie is echt voor iedereen anders: je kunt niet alle grensarbeiders over één kam scheren.” Stock raadt ook aan om op tijd na te gaan hoe je pensioenregeling eruit gaat zien, aangezien Nederland en Duitsland verschillende pensioenleeftijden hanteren.
“Ontzettend veel kansen in het buurland”
Waarom zou je als werkzoekende of als werkgever ook over de grens moeten kijken wanneer je een nieuwe baan of nieuw personeel wilt vinden? “De vraag die ik dan altijd stel is: waarom niet?!”, zegt Stock met een glimlach. “Je beperkt jezelf wanneer je het niet doet. Er liggen ontzettend veel kansen in het buurland. Je leert een andere cultuur kennen en doet een heleboel nieuwe ervaringen op.” Stock kan hierover meepraten: hij heeft een Duitse vader en een Zweedse moeder, groeide op in Italië en heeft daar ook gewerkt. Ook was hij werkzaam in Duitsland en Groot-Brittannië. Sinds elf jaar woont en werkt hij in Nederland. “Mijn interculturele achtergrond heeft me echt verrijkt en ik heb gemerkt dat het voor het leren van een taal belangrijk is om de cultuur van het land te kennen. Ook heb ik mogen proeven van de bedrijfsculturen in verschillende landen. Dat is ontzettend leerzaam geweest.”
Betere toegankelijkheid
Hoe ziet de perfecte grensoverschrijdende arbeidsmarkt eruit? “In een ideale wereld zouden er natuurlijk geen grote verschillen op het gebied van arbeidsvoorwaarden, sociale zekerheid en belastingen meer zijn. Maar dat is een utopie”, weet Stock. Wat wél verbeterd kan worden, is de toegankelijkheid en de helderheid van de beschikbare informatie. “Er is veel informatie online beschikbaar, maar juist daarom adviseer ik om contact op te nemen met het GrensInfoPunt van de Euregio Rijn-Waal. Hun adviseurs zijn altijd op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen en kunnen mensen met de juiste contactpersoon verbinden. Zo komen we steeds dichter bij een toegankelijke grensoverschrijdende arbeidsmarkt.”