In Nederland kunt u op verschillende manieren een dienstverband aangaan. Bijvoorbeeld door direct in dienst te gaan bij een bedrijf door zelf te solliciteren en door het bedrijf aangenomen te worden, via uitzendwerk of payrolling. Voor buurland Duitsland is payrolling een vrij onbekend fenomeen maar ook hier bestaat er nog onduidelijkheid over de precieze verschillen tussen uitzendbureaus en payrolling-bedrijven.
Wat is eigenlijk het verschil tussen een dienstverband middels een payrollbedrijf en een uitzendbureau? In dit artikel leest u het.
Payrolling en uitzendwerk: drie partijen
Werken als uitzendkracht of via een payroll-constructie lijkt, op het oog, veel op elkaar. In beide gevallen zijn er drie partijen bij de arbeidsovereenkomst betrokken.
Bij een uitzendovereenkomst zijn deze drie partijen deel van de overeenkomst: de uitzendkracht (u), de formele werkgever (het uitzendbureau) en de inlener (het bedrijf waar de werkzaamheden uitgevoerd worden).
Bij een payroll-constructie zijn er ook drie partijen betrokken bij de arbeidsovereenkomst: de werknemer (u), de inlener (het bedrijf waar u de werkzaamheden verricht) en de formele werkgever (het payrollbedrijf).
Ook al zijn de partijen nagenoeg hetzelfde, hetgeen wat de partijen in de praktijk doen verschilt. Het grootste verschil tussen payrolling en uitzendwerk ligt doorgaans op het gebied van werving en selectie. Maar eerst is het goed om de begrippen formeel/feitelijk werkgever, uitzendovereenkomst en de allocatieve functie helder te bespreken.
Formeel werkgever en feitelijk werkgever
Het is belangrijk om bij zowel payrolling als uitzendbureaus onderscheid te maken tussen het soort werkgever, namelijk formeel werkgever en feitelijk werkgever.
Het inlenende bedrijf, dus waar u werkt, is in beide gevallen de feitelijke werkgever. Dit houdt in dat u “waar u werkt hoort wat u moet doen binnen uw dienstverband”.
Het uitzendbureau of payrollingbedrijf is uw formele werkgever. Dit betekent dat zij verantwoordelijk zijn voor, onder andere, het uitbetalen van uw loon en het inhouden van de verschillende premies.
Arbeidsovereenkomst
De uitzendovereenkomst wordt gedefinieerd in artikel 7:690 van het Burgerlijk Wetboek. Hierin staat:
“De uitzendovereenkomst is de arbeidsovereenkomst waarbij de werknemer door de werkgever, in het kader van de uitoefening van het beroep of bedrijf van de werkgever ter beschikking wordt gesteld van een derde om krachtens een door deze aan de werkgever verstrekte opdracht arbeid te verrichten onder toezicht en leiding van de derde.”
Deze derde is de “feitelijke werkgever” terwijl in dit artikel met werkgever wordt aangeduid “de formele werkgever”.
In de praktijk staat een arbeidsovereenkomst via een payrollbedrijf nagenoeg gelijk aan dat van een uitzendbureau. In beide gevallen heeft u namelijk te maken met een formeel en feitelijk werkgever. Toch is er een belangrijk, voor u waarneembaar verschil, en dat zit besloten in het begrip “allocatieve functie”.
Allocatieve functie
Allocatieve functie is juridische taal voor de manier waarop u bij een bedrijf “terechtkomt”. In de jurisprudentie wordt onderscheid gemaakt tussen het aanwezig zijn van of het ontbreken van die functie.
Het aanwezig zijn van een allocatieve functie houdt in dat de vraag van bedrijven naar werknemers, en het aanbod daarvan, bij elkaar wordt gebracht door een derde partij die de werving en selectie verzorgt. Bij het ontbreken van een allocatieve functie verzorgt het bedrijf waar u de werkzaamheden uitvoert de werving en selectie zelf. En daarin zit het grootste verschil tussen payrolling en uitzendbureaus.
Werving en selectie
Het grootste verschil zit in de manier waarop u doorgaans terechtkomt bij het “inlenende bedrijf” (de eerder besproken allocatieve functie).
Als u als uitzendkracht aan het werk gaat, dan wordt u in de meeste gevallen door het uitzendbureau geselecteerd om bij het inlenende bedrijf te gaan werken.
Als u via een payroll-constructie aan de slag gaat, dan wordt u in principe geworven door het bedrijf waar de werkzaamheden worden uitgevoerd en vervolgens wordt u in dienst genomen door het payrollbedrijf.
Kortom: als een derde partij de werving én selectie verzorgt, dan is er sprake van het vervullen van de allocatieve functie, doorgaans het geval bij uitzendbureaus. Als het bedrijf waar u werk zelf de werving en selectie verzorgt maar u een contract laat tekenen bij een ander bedrijf die bijvoorbeeld het uitbetalen van loon voor zijn rekening neemt (payrolling), dan is er geen sprake van een allocatieve functie.
Wel heeft u, ongeacht deze functie, in beide gevallen bij uw formele werkgever, dus het uitzendbureau of payrollbedrijf, een contract getekend. Zij zetten u als “derde partij” aan het werk bij het bedrijf waar u feitelijk werkt. In dat opzicht is er geen direct waarneembaar verschil tussen het vervullen van een uitzendovereenkomst en het werken via een payroll-constructie.
Het grootste, direct waarneembare verschil voor u als werknemer is vaak de manier waarop een bedrijf werft en selecteert.
Uitzondering op de regel
In de bovenstaande tekst stond vaak het woord “doorgaans” met betrekking tot de allocatiefunctie. Waarom? Omdat de Hoge Raad in haar arrest van 4 november 2016 heeft geoordeeld dat er geen sprake hoeft te zijn van allocatie (het bij elkaar brengen van vraag en aanbod van bedrijven en werknemers) om te spreken van een uitzendovereenkomst.
Het gevolg? Ook payrollbedrijven en de contracten die ondertekend worden kunnen aangemerkt worden als uitzendovereenkomsten, mits deze overeenkomen met de beschrijving van het arbeidscontract van artikel 7:690 van het Burgerlijk Wetboek.
Dit houdt niet in dat er niet meerdere juridische verschillen (kunnen) zijn. Laat u, bij twijfel over een arbeidsovereenkomst en de gevolgen daarvan, goed informeren over uw rechten en plichten.
Meer informatie?
Als u meer (algemene) informatie zoekt over arbeidsovereenkomsten in Nederland dan kunt u de website van de Rijksoverheid raadplegen. Heeft u eerstelijns informatie nodig over wonen, werken of studeren in Nederland of Duitsland? Neem dan contact op met het dichtstbijzijnde GrensInfoPunt.
* Aan de inhoud van dit bericht kunnen geen rechten ontleend worden.