Zwangerschap, bevalling en verlof
Voor de geboorte van uw kind moet u tijdig alle mogelijke verlofregelingen en hun bijbehorende uitkeringen in orde brengen.
Werknemers
In Nederland heeft u mogelijk recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof: dit vraagt uw werkgever voor u aan bij het UWV.
U vraagt het zwangerschapsverlof en bevallingsverlof aan bij uw werkgever. U doet dit minimaal drie weken voor de gewenste ingangsdatum van het verlof. Ook geeft u uw werkgever een verklaring van uw arts of verloskundige waarin de vermoedelijke bevallingsdatum staat.
In Nederland hebben werkneemsters een wettelijk recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof van minimaal 16 weken.
Tijdens de verlofperiode ontvangt u een uitkering van het UWV. De zwangerschapsuitkering is gelijk aan 100% van uw dagloon (loon dat u gemiddeld per dag verdient). Maar het is niet meer dan het maximumdagloon. Als u meer verdient, kan uw inkomen tijdens het verlof dalen.
De datum waarop het zwangerschapsverlof ingaat, is afhankelijk van de datum waarop u denkt te bevallen. U kunt vanaf zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum verlof opnemen. U moet in ieder geval vier weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum verlof opnemen.
U hebt na de bevalling recht op minstens tien weken bevallingsverlof. Ook al wordt uw baby later geboren dan verwacht.
Baby te vroeg geboren
Stel: u bent zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum gestopt met werken. Uw baby wordt een week te vroeg geboren. U hebt dan vijf weken zwangerschapsverlof en elf weken bevallingsverlof. In totaal hebt u dus zestien weken verlof.
Baby te laat geboren
Stel: u bent zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum gestopt met werken. Uw baby is twee weken na deze datum geboren. U hebt dan recht op acht weken verlof voor de bevalling en tien weken erna. In totaal hebt u dus achttien weken verlof.
U bent vier weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum gestopt met werken. Uw baby wordt twee weken na deze datum geboren. U hebt dan recht op zes weken verlof voor uw bevalling en twaalf weken erna. In totaal hebt u achttien weken verlof.
Meerling
U hebt recht op minstens 20 weken zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. Hoe lang de verlofperiode feitelijk duurt, is afhankelijk van de datum waarop uw baby’s daadwerkelijk worden geboren. Het zwangerschapsverlof gaat 10 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum in, u moet uiterlijk 8 weken voor die datum met verlof
U gaat 10 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum met verlof? Wat u minder aan 10 weken zwangerschapsverlof opneemt, telt u op bij de 10 weken bevallingsverlof. Het bevallingsverlof begint de dag na de bevalling.
Zelfstandigen
Vrouwelijke zelfstandigen hebben eveneens een wettelijk recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van minimaal zestien weken. De uitkering is de zogeheten Zelfstandig en Zwanger-regeling (ZEZ-regeling). De hoogte van deze uitkering wordt mede bepaald door het aantal gewerkte uren in het kalenderjaar voorafgaand aan de uitkering en bedraagt maximaal het wettelijk minimumloon (€ 2069,40 in 2024). Voor alle informatie verwijzen wij u naar de website van het UWV.
Geboorte- of adoptiepremie
In België heeft u recht op een startbedrag: dit vraagt u zelf aan in Vlaanderen bij Fons (voor Wallonië: Famiwal en voor de Duitstalige gemeenschap Familienportal Ostbelgien).
Indien u een kind adopteert, heeft u mogelijk recht op een adoptiepremie die gelijk is aan het startbedrag.
Geboorteverlof voor partners
Het geboorteverlof voor partners die in loondienst werken is eenmaal het aantal werkuren per week. Ook kunnen partners aanvullend geboorteverlof opnemen. Geboorteverlof wordt ook wel kraamverlof, vaderschapsverlof of partnerverlof genoemd. Meer informatie vindt u op de website van de Rijksoverheid.
Ouderschapsverlof
Ouders hebben recht op 26 weken (deels betaald en deels onbetaald) ouderschapsverlof. Om het daadwerkelijk opnemen van ouderschapsverlof te stimuleren werd per 2 augustus 2022 de eerste negen weken van het ouderschapsverlof betaald, tot 70 procent van het dagloon. Er zijn wel voorwaarden verbonden aan het betaald ouderschapsverlof.
Ouders krijgen gedurende 9 weken ouderschapsverlof een UWV-uitkering ter hoogte van 70% van hun dagloon (tot 70% van het maximum dagloon). Voorwaarde is dat zij deze 9 weken opnemen in het eerste levensjaar van het kind. Ouders kunnen het verlof flexibel opnemen. Bijvoorbeeld een aantal uren per dag verdeeld over meerdere weken. Verlof dat niet in het eerste jaar is opgenomen kan worden toegevoegd aan de 17 weken onbetaald verlof. Deze kunnen nog steeds tot de 8e verjaardag van het kind worden opgenomen, maar dus zonder betaling. Het blijft mogelijk voor werkgevers en werknemers om daar aanvullende afspraken over te maken.
De invoering van betaald ouderschapsverlof per 2 augustus 2022 volgt op de invoering van extra geboorteverlof voor partners. Sinds 1 januari 2019 krijgen partners geen twee, maar vijf werkdagen vrij direct na de geboorte van hun kind. Sinds 1 juli 2020 hebben zij daarnaast nog eens vijf weken recht op betaald verlof tijdens de eerste zes maanden na de geboorte van een baby.
Moeders hebben vanaf augustus 2022 recht op deze negen weken betaald ouderschapsverlof, naast het bestaande zwangerschaps- en bevallingsverlof.
Meer informatie over het betaald ouderschapsverlof vindt u op de website van de Rijksoverheid en de website van het UWV.
Kinderbijslagen
Wanneer een van de ouders in Nederland gaat werken is het van belang te weten in welk land men recht heeft op kinderbijslag. Ondanks het feit dat in het andere land gewerkt wordt , is het niet altijd dat land dat de kinderbijslag voor zijn rekening dient te nemen. Vaak bestaat er een voorrangsrecht in het woonland, met een mogelijkheid tot aanvulling door het werkland.
Vanaf 1.1.2019 is de kinderbijslag in België niet langer een federale materie maar wordt de kinderbijslag betaald door de gewesten en de gemeenschappen. Er bestaan 4 verschillende regelingen naast elkaar: een Vlaamse, een Waalse, een Brusselse en één voor de Duitstalige gemeenschap. De kinderbijslag wordt toegekend op basis van ingezetenschap van het kind. In Vlaanderen valt de kinderbijslag voortaan onder het zogenaamde “groeipakket”.
Kinderen geboren voor 1.1.2019 blijven recht hebben op de oude kinderbijslagregeling, maar deze kinderen kunnen wel aanspraak maken op in het groeipakket bepaalde toeslagen. Meer informatie is te vinden op www.groeipakket.be.
De Nederlandse kinderbijslag is in vergelijking met de oude én met de nieuwe kinderbijslagregeling lager dan de Vlaamse. Daarom dat via het groeipakket een aanvulling mogelijk wordt.
Nederland heeft andere kinderbijslagen dan België:
- kinderbijslag: deze vraagt u aan bij een vestiging van de SVB (afhankelijk van de vestigingslocatie van uw werkgever);
- kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget: deze vraagt u online aan bij de belastingdienst of via de BelastingTelefoon Buitenland in Nederland;
- dubbele kinderbijslag bij thuiswonend kind met intensieve zorg (gehandicapte kinderen); deze vraagt u aan via de SVB
- extra kinderbijslag bij intensieve zorg; deze vraagt u ook aan bij de SVB
- studiefinanciering: deze vraagt u aan bij de DUO.
U hebt recht op kindergeld uit Nederland. Als de andere ouder in België werkt of andere uitkeringen krijgt, dan krijgt u het kindergeld in eerste instantie uit België. Als de Nederlandse kinderbijslag (eventueel met het Kindgebonden Budget) hoger is dan het Belgische krijgt u het verschil vanuit Nederland uitbetaald.
Als de andere ouder geen inkomen heeft, zal Nederland direct de Nederlandse kinderbijslag uitbetalen. België vult de Nederlandse kinderbijslag dan aan tot het Belgische bedrag aan kinderbijslag. De aanvraag moet worden gedaan bij de uitbetaler van het gewest waar de kinderen hun woonplaats hebben. Voor Wallonie is Famiwal het van toepassing zijnde orgaan, voor Vlaanderen is dit Fons, voor de Duitstalige Gemeenschap is dit het Ministerie van de Duitstalige Gemeenschap en voor Brussel is dit Iriscare.
Aangifte geboorte
U moet vanzelfsprekend ook aangifte doen van de geboorte van uw kind. Als uw kind in het buitenland geboren wordt, kunt u aangifte doen bij de lokale overheid of de Belgische ambassade of consulaat.
Wat als uw kind 18 jaar wordt?
Dan stopt de Nederlandse kinderbijslag en het kindgebonden budget als u dat automatisch krijgt. Gaat uw kind studeren? Dan kunt u Belgische kinderbijslag krijgen totdat uw kind 25 jaar wordt. De aanvraag hiervoor kan in Wallonie worden gedaan bij Famiwal, In Vlaanderen bij Fons, voor de Duitstalige Gemeenschap is dit het Ministerie van de Duitstalige Gemeenschap en voor Brussel is dit Iriscare.
Uw kind kan ook Nederlandse studiefinanciering krijgen. Kijk voor meer informatie op www.duo.nl.
Meer info
Voor meer info over uw concrete situatie kunt u op www.grensinfo.nl uw persoonlijke profiel invullen.
Voor een persoonlijk gesprek kunt u één van onze GrensInfoPunten raadplegen.