Wanneer u als werknemer vanuit België in Duitsland gaat werken, betaalt u in Duitsland de premies voor werkloosheid en bent u in Duitsland verzekerd voor een uitkering bij werkloosheid. Toch krijgt u niet altijd een uitkering uit Duitsland. Uit welk land u een werkloosheidsuitkering krijgt, hangt af van of u volledig of gedeeltelijk werkloos wordt.
Volledig werkloos
U bent volledig werkloos als u niet meer in Duitsland werkt. De band met Duitsland is verbroken. U heeft dan aanspraak op een uitkering uit uw woonland, m.a.w. u heeft aanspraak op een werkloosheidsuitkering uit België.
Als u grensganger bent en volledig werkloos wordt, kunt u zich bij de bevoegde instantie in Belgie, de VDAB/ONEM/ADG/ACTIRIS) binnen 7 kalenderdagen inschrijven en bij de bevoegde uitbetalingsinstelling een werkloosheidsuitkering aanvragen. Bevoegde instanties zijn de hulpkassen (CAPAC/HVW/HFA) voor werkloosheid of voor vakbondsleden de vakbonden. De werkloosheidskas (RVA/ONEM/LfA) voert vervolgens de berekening uit op basis van uw laatste Duits inkomen.
Voorwaarden
Om aan de eisen te voldoen, telt Belgie de verzekerde tijdvakken in het buitenland en de Belgische verzekerde tijdvakken bij elkaar op. U hebt daarvoor het formulier PDU1 nodig. Dit formulier vraagt u aan bij de Agentur für Arbeit waar uw Duitse werkgever is gevestigd. Uw Duitse werkgever is verplicht u bij ontslag een Arbeitsbescheinigung te geven. Deze gezamenlijke procedure kan enige weken duren.
Het komt regelmatig voor dat een Duitse werkgever middels een opzegcontract een ontslagvergoeding (Abfindung) aanbiedt, zodat u eerder met het ontslag instemt. Houdt er rekening mee dat als u hierdoor eerder werkloos wordt en indien de opzegtermijn niet wordt aangehouden, u tijdelijk geen recht hebt op een Belgische werkloosheidsuitkering (uitsluitingsperiode). Het is dus ook heel belangrijk dat bij een ontslag in Duitsland ook wordt gekeken naar de voorwaarden waar in de Belgische uitkering aan wordt getoetst.
In geval u niet elke dag of minstens 1 keer per week naar België terugkeerde geldt er een andere regeling. In deze situatie is het verstandig om bij de uitkeringsinstelling (RVA/ONEM/LfA) altijd aanvullende informatie in te winnen. Wanneer u een maand in Belgie volledig werkloos was, heeft u de mogelijkheid om in een ander EU-land naar werk te zoeken en dan 3 maanden de werkloosheidsuitkering verder te ontvangen. Deze periode kan in uitzonderingssituaties, eventueel worden verlengd met maximaal 3 maanden. U hebt hiervoor het formulier PDU2 nodig van de Belgische werkloosheidskas (ONEM/RVA/LfA). Een van de voorwaarden is dat u de Duitse werkloosheidsuitkering minimaal een maand in Duitsland ontvangen hebt.
Gedeeltelijk werkloos
U bent gedeeltelijk werkloos als u nog voor een gedeelte in Duitsland blijft werken. Dit kan zijn voor dezelfde werkgever maar ook voor een andere. De band met Duitsland blijft in al deze situatie bestaan. U heeft dan aanspraak op een uitkering uit uw werkland, m.a.w. u heeft aanspraak op een werkloosheidsuitkering uit Duitsland.
Als u gedeeltelijk blijft werken in Duitsland, of uw arbeidscontract wordt tijdelijk opgeschort door onvoorziene omstandigheden zoals brand, vorst of economische teruggang (Kurzarbeit), dan moet u in Duitsland bij de Arbeitsagentur uw uitkering aanvragen. Het is mogelijk dat u, om uw vorige Belgische arbeidsverleden te bewijzen, een PDU1 van België nodig hebt.
PDU1 aanvragen
De PDU1 kunt u aanvragen bij de Agentur für Arbeit waar uw werkgever is gevestigd. U kunt het aanvraagformulier hier downloaden en inleveren bij deze Arbeitsagentur. Mocht u een PDU1 van Belgie nodig hebben, dan kunt u die via de RVA aanvragen.
Faillissement
Bij een faillissement van de werkgever in Duitsland hebt u in eerste instantie recht op een uitkering voor maximaal 3 maanden, mits de werkgever het loon niet betaald heeft. Dit wordt betaald door de Agentur für Arbeit, het zogenaamde Insolvenzgeld. Deze uitkering kunt u aanvragen bij de Arbeitsagentur waar uw werkgever onder valt. De loondoorbetaling gedurende de opzegermijn, ontvangt u wederom van de curator (Insolvenzverwalter). Na afloop van deze opzegtermijn bent u werkloos en kunt u in Belgie een werkloosheidsuitkering aanvragen.