Ik zoek werk in Duitsland
Duidelijke structuren, strakke planningen en veel sneller een vaste baan dan in Nederland – voor veel Nederlanders is werken in Duitsland aantrekkelijk. Bovendien heerst er krapte op de Duitse arbeidsmarkt, met name in de technische beroepen.
Voordat u gaat solliciteren in Duitsland, is het echter goed om u te verdiepen in een paar praktische zaken. Op die manier kunt u niet alleen beter inschatten of en waar er geschikte vacatures zijn. Maar ook of het werken in een andere cultuur iets voor u is.
Waar moet ik op letten?
Als burger van een land dat lid is van de Europese Unie (EU), de Europese Economische Ruimte (EER) of van Zwitserland kunt u zonder verblijfsvergunning of tewerkstellingsvergunning werken in Duitsland. U kunt dus meteen op zoek gaan naar een baan in Duitsland.
Hebt u een andere nationaliteit? Dan hebt u een geldige tewerkstellingsvergunning nodig; deze kan uw Duitse werkgever voor u aanvragen. Soms is de tewerkstellingsvergunning al inbegrepen bij de verblijfstitel (een verblijfsvergunning, een Europese blue card of een visum).
De regelgeving rond werken in Duitsland is complex. Neem voor meer informatie contact op met de Arbeitsagentur (Arbeidsvoorziening) of kijk op de website Make it in Germany.
Bij het zoeken naar een baan in Duitsland kunnen EUES-adviseurs u terzijde staan. Behalve de EURES-adviseurs direct aan de grens kunt u ook gebruik maken van de Duitse adviseurs: EURES Deutschland
Wat zijn de voordelen van werken in Duitsland?
Beschikt u over de juiste diploma’s, hebt u een open instelling en spreekt u Duits of bent u bereid Duits te leren? Dan verhoogt het zoeken over de grens uw kansen op een baan. Verder biedt internationale ervaring perspectieven voor de toekomst, aangezien veel werkgevers dit als een pluspunt beschouwen. En tot slot kan het leren kennen van nieuwe werkwijzen en andere perspectieven een verrijking zijn van uw persoonlijke ontwikkeling.
Wat moet ik meebrengen?
Behalve een open instelling en de bereidheid, zich op andere dingen in te stellen, zijn er ook nog andere factoren die uw kans op een baan in Duitsland verhogen. Daartoe behoren niet alleen vakkennis en diploma’s, maar ook sociale vaardigheden.
Vakkennis en diploma’s
Ook in Duitsland is de vraag naar geschoold personeel groot, met name in de technische beroepen, de ICT en de zorg. Houd er echter rekening mee dat u in Duitsland eventueel aan andere voorwaarden (opleiding, vakkennis) moet voldoen dan in Nederland.
Voordat u gaat solliciteren, is het dan ook belangrijk om uzelf een paar vragen te stellen:
-Zijn mijn vakkennis en ervaring relevant voor Duitse werkgevers?
-Is het beroep waarin ik wil werken gereglementeerd? Denk bijvoorbeeld aan beroepen in de zorg of het onderwijs.
-Worden mijn diploma’s in Duitsland erkend?
-Heb ik bijzondere vaardigheden of gespecialiseerde kennis die voor Duitse werkgevers extra interessant kunnen zijn?
-Wat is mijn meerwaarde als Nederlander voor een Duits bedrijf?
-Ben ik bereid om mezelf bij te scholen?
-Hoe goed spreek ik Duits?
Sociale vaardigheden
Niet alleen de zogenoemde hard skills zijn van belang als u werk zoekt in het buitenland. Ook uw sociale vaardigheden spelen een rol van betekenis, bijvoorbeeld bij het integreren in uw nieuwe werkomgeving.
Denk daarom al voordat u gaat solliciteren na over de volgende zaken:
-Ben ik voorbereid op de zogenoemde ‘cultuurschok’? Denk daarbij aan cultuurverschillen als een andere manier van leidinggeven en met elkaar omgaan.
-Heb ik al eens in een ander land gewoond of gewerkt? Zo ja, hoe is dat bevallen? Kan ik terugvallen op ervaringen die ik toen heb opgedaan, bijvoorbeeld bij het wennen aan een nieuwe werkomgeving?
-Heb ik al contacten in Duitsland die mij eventueel zouden kunnen helpen?
-Hoe staat mijn familie tegenover mijn plannen? Denk daarbij ook aan dingen als langere reistijden of een mogelijke verhuizing naar Duitsland.
Hoe beter u zich voorbereidt, des te hoger zijn niet alleen uw kansen om een baan in Duitsland te vinden, maar ook om het daar naar uw zin te hebben.
Erkenning van diploma’s
In Duitsland is het essentieel dat u beschikt over het juiste diploma – zonder diploma komt u niet ver. Het is dan ook belangrijk dat uw diploma’s in Duitsland erkend worden. Dit geldt met name als u in een gereglementeerd beroep in bijvoorbeeld het onderwijs of de zorg wilt werken.
In Nederland zijn er drie instanties die diploma’s erkennen en waarderen:
–Internationale DiplomaWaardering (IDW)
–Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven SBB voor het voorbereidend middelbaar onderwijs (vmbo) en het middelbaar onderwijs (mbo)
–Nuffic voor het voortgezet onderwijs (havo en vwo) en het hoger onderwijs (hbo en wo)
Meer informatie in Nederland
Bent u werkzaam in de zorg? Op de website van Zorgselect vindt u, specifiek voor de zorgsector, informatie over werken in Duitsland en het laten erkennen van diploma’s.
Op de website van de Ler(n)ende Euregio vindt u geautoriseerde beschrijvingen van een aantal beroepen. Dit zijn vergelijkende beschrijvingen aan de hand van vaardigheden waarover iemand dient te beschikken op basis van zijn vakdiploma’s.
Meer informatie in Duitsland
In Duitsland zijn de deelstaten verantwoordelijk voor het erkennen van diploma’s. Erkenning kan dus per deelstaat verschillen. Meer informatie over erkenning van diploma’s in de deelstaten die aan Nederland grenzen vindt u voor:
-Noordrijn-Westfalen op het Bildungsportal des Landes Nordrhein-Westfalen
-Nedersaksen op de website van het Niedersächsisches Kultursministerium
Algemene informatie over diplomaerkenning vindt u ook op het informatieportal anabin van de Kultursministerkonferenz.
Duits leren
Veel Duitsers, vooral de jongere generatie, spreken Engels en in de grensregio vaak zelfs Nederlands. Wanneer u in Duitsland werkt, is het echter belangrijk dat u in ieder geval de basisbeginselen van het Duits beheerst. Voor sommige beroepen is dit toereikend voor contact met collega’s en om aanwijzingen van leidinggevenden te begrijpen.
Voor andere beroepen hebt u talenkennis op hoger niveau nodig, bijvoorbeeld als u contact met klanten hebt of schriftelijk taalvaardig moet zijn. De eisen aan uw taalniveau zijn dan hoger. Gaat u bij een internationaal concern werken, dan is de voertaal binnen het bedrijf vaak Engels.
Doe de test
Spreekt u al Duits, dan kunt u op de website van Dialang testen welk niveau u hebt. Getest wordt hoe goed u bent in schrijven, grammatica, woordenschat, luisteren en lezen.
Talencursus
Wilt u Duits leren of uw kennis van het Duits opfrissen, dan kunt u kiezen uit verschillende mogelijkheden:
-Diverse Volksuniversiteiten bieden cursussen Duits aan.
-Datzelfde geldt voor Regionale Opleidingscentra (ROC’s).
-Ook het Goethe-Instituut biedt cursussen Duits aan in Nederland en in Duitsland.
-Daarnaast verzorgen veel Volkshochschulen in Duitsland cursussen Duits.
-En natuurlijk kunt u terecht bij lokale taalscholen en taleninstituten.
-Een overzicht van, meestal gratis, online cursussen Duits vindt u in een brochure van het Bundesministerie für Arbeit.
Daarnaast zijn er op de Nederlandse markt verschillende zelfstudiecursussen Duits verkrijgbaar.
Welke methode u ook kiest, u zult merken dat het bijzonder gewaardeerd wordt als u Duits spreekt!
Solliciteren in Duitsland
Hebt u een vacature of een interessant bedrijf gevonden en wilt u graag solliciteren? Dan is het belangrijk om te weten waar u in Duitsland op moet letten. Want solliciteren gaat in Duitsland net even anders dan in Nederland.
Sollicitatieprocedure
Het sollicitatieproces is in Duitsland formeler dan in Nederland. Solliciteren met alleen een e-mailtje en een cv is vragen om een afwijzing. In Duitsland hecht men waarde aan het volgen van de juiste procedures.
Wanneer een bedrijf veel reacties op een vacature krijgt, pakken veel HR-managers de telefoon voor een eerste gesprek. Dit bespaart tijd, zeker als u vanuit Nederland moet komen. Verloopt dit gesprek positief, dan is de kans groot dat u een uitnodiging krijgt voor een persoonlijke kennismaking.
In Duitsland is het belangrijk dat u over het juiste diploma beschikt. Veel Duitsers blijven een groot deel of hun hele beroepsleven werkzaam in het vakgebied waarvoor ze zijn opgeleid. Ook zijn vaste contracten in Duitsland gebruikelijker dan in Nederland. Bent u vaak van baan veranderd of zijinstromer, dan is het belangrijk om dit plausibel te verklaren.
Taal
In principe solliciteert u in de taal van de vacature. Wanneer u nog geen of onvoldoende Duits spreekt, kunt u eventueel ook in het Engels solliciteren. Houd er echter rekening mee dat niet alle Duitsers even goed Engels spreken. Het is raadzaam om vooraf te informeren of dit kan. Natuurlijk geeft u in een dergelijk geval aan dat u bereid bent om zo snel mogelijk Duits te leren.
Schrijft u de brief in het Duits? Laat hem dan nalezen door een moedertaalspreker Duits, zodat uw sollicitatie geen fouten bevat.
Sollicitatiemap
In Duitsland heeft u een sollicitatiemap nodig, een zogenoemde Bewerbungsmappe. Deze bevat naast uw sollicitatiebrief en CV ook kopieën van uw diploma’s, certificaten en getuigschriften van uw werkgevers. De documenten worden in deze volgorde in de sollicitatiemap gedaan: voorop komt uw sollicitatiebrief, daarachter uw CV en tot slot uw diploma’s, getuigschriften etc. in a-chronologische volgorde. Bij steeds meer bedrijven kunt u tegenwoordig online solliciteren en uw documenten via een portal uploaden.
Sollicitatiebrief
Zorg ervoor dat de brief niet langer dan een pagina is. In uw brief gaat u kort en bondig in op de volgende punten:
-waar u de vacature hebt gevonden;
-waarom u in Duitsland wilt werken;
-uw loopbaan tot dat moment;
-uw vakkennis en eventueel aanvullende vaardigheden;
-concrete successen voor uw werkgever;
-uw motivatie voor de vacature;
-waarom u de juiste persoon bent;
-waarom u bij deze werkgever wilt solliciteren.
In een Duitse sollicitatiebrief ligt de nadruk vooral op uw vakkennis en minder op u als persoon. Het is belangrijk dat u ingaat op uw geschiktheid voor de functie, gekoppeld aan uw werkervaring. In veel vacatures wordt gevraagd om de datum van mogelijke indiensttreding en uw salarisvoorstelling. Is dit het geval, vermeld dit dan aan het einde van uw brief.
Curriculum vitae
Ook uw CV kan kort en bondig zijn – twee pagina’s is voldoende. Noem daarin behalve uw persoonlijke gegevens de volgende punten op, chronologisch of a-chronologisch:
-werkervaring, inclusief de belangrijkste 3 à 5 taken en successen voor de werkgever;
-opleiding na de middelbare school;
-overige vaardigheden;
-nevenactiviteiten en sociaal engagement (voor zover relevant voor de functie);
-hobby’s (eveneens voor zover relevant voor de functie);
-referenties.
Het is in Duitsland gebruikelijk om het CV te voorzien van een goede, zakelijke foto. Dit is echter niet verplicht.
Sollicitatiegesprek
Voorbereiding
Verzamel informatie over het bedrijf, bijvoorbeeld via internet. Noteer vragen die u over het bedrijf en de functie wilt stellen. Dit geeft aan dat u zich goed hebt voorbereid en komt professioneel over. Zorg ervoor dat u antwoord hebt op enkele veel gestelde vragen, zoals:
-Waarom bent u de perfecte kandidaat voor de baan?
-Over welke relevante kennis beschikt u?
-Hoe blijft u op de hoogte van uw vakgebied?
-Wat verwacht u van de functie en/of het bedrijf?
-Wat zijn uw sterke en zwakke punten?
-Hoe werkt u het liefst?
-Vertel iets over uzelf.
Tip
Buitenlandse namen zijn vaak moeilijk te verstaan, vooral als u ze voor het eerst hoort. Het draagt echter bij aan een prettige sfeer als u uw gesprekspartners met hun naam aanspreekt. Vraag daarom vooraf – het best bij het maken van de afspraak – wie er aan het gesprek zullen deelnemen. Zo kunt u iedereen op de juiste manier aanspreken.
Tijdens het gesprek
In Duitsland zijn sollicitatiegesprekken zakelijke gesprekken, waarin getoetst wordt of u de geschikte kandidaat bent voor de functie. De sfeer is dan ook formeler dan in Nederland en persoonlijke zaken komen niet of nauwelijks aan bod. Behalve eventueel in het begin wordt er verder ook weinig aan smalltalk gedaan.
Aanwezig zijn meestal het hoofd personeelszaken en daarnaast nog twee tot drie personen uit het management. Het is niet gebruikelijk dat een toekomstige collega erbij zit. In Duitsland wordt van u verwacht dat u inhoudelijk goed voorbereid bent en u hebt verdiept in het bedrijf, de functie, de producten of diensten. Ook is het belangrijk dat u (inhoudelijke) vragen stelt – hiermee toont u belangstelling en laat u zien dat u een serieuze kandidaat bent.
Sollicitatieprocedures duren vaak twee, soms drie rondes. In een tweede gesprek, eventueel met andere gesprekspartners, zal men dieper op de functie en uw vaardigheden ingaan. Mogelijk wordt u uitgenodigd voor een assessment center, wordt u verzocht een persoonlijkheidstest te maken of een presentatie te houden. Normaal gesproken besluit de werkgever daarna wie de baan krijgt.
Animatiefilm ´solliciteren in Duitsland´
Bent u op zoek naar een baan? Kijk ook naar de mogelijkheden in Duitsland. Voor meer informatie of een persoonlijk advies kunt u ook contact opnemen met u grensinformatiepunt in uw buurt.