In dit filmpje krijgt u uitleg in het Duits hoe de regels zijn bij werkloosheid als u in Duitsland woont en in Nederland werkt.
Voor de grensoverschrijdende regelingen over werkloosheid is het van belang dat u grenspendelaar was voordat u werkloos werd. Een grenspendelaar werkt in een ander EU-land dan hij/zij woont en minstens eenmaal per week naar het land van de woonplaats terugkeert.
Er wordt een verschil gemaakt of u volledig of gedeeltelijk werkloos bent geworden. Ook zijn er speciale regels bij een faillissement.
Nederland kent een wettelijke transitievergoeding, een soort ontslagvergoeding. Soms kan deze in geld worden uitbetaald.
In Nederland hebben werkgevers en werknemers in veel cao´s afspraken gemaakt over het uitbetalen van een werkloosheidsuitkering na afloop van de wettelijke uitkering. Dit geldt ook voor inwoners van Duitsland
Volledige werkloosheid
Als u volledig werkloos wordt, vraagt u in Duitsland bij de Arbeitsagentur een werkloosheidsuitkering aan. De aanvraag staat op de website van de Arbeitsagentur. Hiervoor hebt u van het UWV in Nederland het formulier PDU1 nodig. Dit formulier kunt u als volgt aanvragen:
- digitaal (met DigiD) bij UWV
- Aanvraagformulier (zonder DigiD). Het formulier kunt u sturen aan:
UWV
afdeling Verdragen
Postbus 86
7550 AB Hengelo
Nederland
UWV is telefonisch bereikbaar onder +31 888 982 001
U moet zich 3 maanden voordat u werkloos wordt bij de Arbeitsagentur (zie website BA) werkzoekend melden. Als er minder dan 3 maanden zit tussen het tijdstip dat u in kennis wordt gesteld van werkloosheid en de eerste werkloosheidsdag, moet u zich binnen 3 dagen bij de Arbeitsagentur melden.
U kunt zich digitaal werkzoekend melden en een uitkering aanvragen. Hiervoor maakt u gebruik van uw Personalausweis met de onlinefunctie. Als u de Nederlandse nationaliteit hebt, gebruikt u uw DigiD.
Als u werkloos bent en een werkloosheidsuitkering van de Arbeitsagentur ontvangt, hebt u de mogelijkheid om gedurende drie maanden naar het buitenland te gaan met behoud van uw uitkering, om daar naar werk te zoeken. U vraagt hiervoor het formulier PDU2 aan bij de Arbeitsagentur. Eventueel kan de periode met nog eens drie maanden worden verlengd. Grensoverschrijdend naar werk zoeken heeft geen invloed op uw uitkering. Meer informatie hierover leest u in een brochure van de Agentur für Arbeit.
Gedeeltelijke werkloosheid
Bij gedeeltelijke werkloosheid, d.w.z. wanneer u wel een gedeelte van uw werk in Nederland behoudt, vraagt u bij het UWV in Nederland een werkloosheidsuitkering aan. Van gedeeltelijke werkloosheid is onder andere sprake als u naast uw werkgever waarbij u werkloos wordt nog een andere werkgever hebt of nog als zelfstandige in Nederland werkzaam bent. Informatie over de aanvraag WW vindt u op de website van het UWV.
Faillissement
Bij een faillissement van uw Nederlandse werkgever hebt u in eerste instantie recht op loondoorbetaling van het UWV (website UWV). Pas na deze loondoorbetaling kunt u een Duitse werkloosheidsuitkering ontvangen. Voor een faillissementsuitkering kunt u UWV bellen via +31 888 982 001. U moet u zich wel direct werkzoekend melden bij de Arbeitsagentur.
Transitievergoeding
Niet iedereen die ontslagen wordt of waarbij het arbeidscontract eindigt heeft recht op een transitievergoeding. In grote lijnen heeft iemand recht op deze vergoeding als men wordt ontslagen of als een tijdelijk arbeidscontract door de werkgever niet wordt verlengd.
Wordt een arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden ontbonden, dan wordt de vergoeding niet uitbetaald. Ook bij ontslag op staande voet bestaat geen aanspraak op de vergoeding. Vindt het ontslag plaats op basis van het bereiken van de pensioenleeftijd is er evenmin recht op de vergoeding.
Wordt het arbeidscontract beëindigd in verband met langdurige arbeidsongeschiktheid bestaat wel recht op de transitievergoeding. In dit geval kan de werkgever hiervoor een financiële compensatie krijgen van UWV.
Voor elk jaar dienstverband wordt een vergoeding betaalt van 1/3 maandsalaris. Voor elk gedeeld jaar, wordt de vergoeding naar rato berekend.
Bij opeenvolgende arbeidscontracten (mits niet langer onderbroken dan 6 maanden) worden alle gewerkte perioden bij elkaar opgeteld. Ook periodes die via een uitzendbureau bij dezelfde werkgever zijn gewerkt worden meegeteld.
Bij de berekening van het maandloon wordt rekening gehouden met het vaste salaris, inclusief vakantiegeld en eventueel andere vaste vergoedingen, zoals bijvoorbeeld een eindejaarsuitkering. Bij een oproepcontract wordt uitgegaan van de werkelijke gewerkte uren en verdiensten.
De vergoeding is gemaximeerd tot € 94.000,- bruto. Of, als uw jaarsalaris hoger is dan € 94.000, maximaal 1 bruto jaarsalaris (2024).
Op de website van de Nederlandse overheid staat een rekentool om een indicatie te krijgen van een mogelijke transitievergoeding.
Over de uitbetaling moeten belastingen en premies worden ingehouden, vraag hiernaar bij de Nederlandse belastingdienst.
Als de werkgever bepaalde cursussen en opleidingen heeft vergoed, mogen deze kosten van de transitievergoeding worden afgetrokken. In het algemeen gaat het dan om opleidingen en cursussen die zijn gevolgd om werkloosheid te voorkomen of om ander werk te vinden.
Ook kan in een cao een andere afspraak worden gemaakt, bijvoorbeeld kan een outplacementtraject worden afgesproken dat in plaats komt van de transitievergoeding.
Als u in Duitsland woont, bent u afhankelijk van de Duitse werkloosheidsuitkering bij volledige werkloosheid. Het kan zijn dat een ontslagvergoeding wordt aangerekend op de werkloosheidsuitkering. Wanneer alle regels rond ontslag, zoals opzegtermijn, opzegging door werkgever en meer correct zijn opgevolgd, zal de ontslagvergoeding niet worden gekort op de Duitse werkloosheidsuitkering. In veel gevallen wordt de transitievergoeding en soms ook andere vergoedingen opgenomen in een vaststellingsovereenkomst. In een dergelijk geval kan het raadzaam zijn de vaststellingsovereenkomst te laten beoordelen door de betreffende Arbeitsagentur.
Uitkering PAWW
Een werknemer die in Duitsland woont en in Nederland werkloos wordt, moet in Duitsland Arbeitslosengeld aanvragen. De uitkeringsduur van het Arbeitslosengeld is beperkt, in de meeste gevallen wordt 1 jaar uitbetaald als u minimaal 24 maanden hebt gewerkt, bij oudere werklozen (58 jaar of ouder) kan de uitkeringsduur maximaal 24 maanden zijn. Dit is gelijk aan de maximale uiteringsduur in Nederland. Werkgevers en werknemersorganisaties hebben in cao´s een aanvullende uitkering afgesproken, die uitkeert nadat de wettelijke werkloosheidsuitkering is afgelopen.
De maximale uitkeringsduur in Nederland was in het verleden 38 maanden, deze is nu maximaal 24 maanden. Werkgevers en werknemers hebben de mogelijkheid om de uitkeringsduur te repareren via een cao. In veel cao`s is het verschil in uitkeringsduur tussen de oude en nieuwe wetgeving inmiddels gerepareerd. Dat houdt in dat er een berekening wordt gemaakt naar het oude en naar het nieuwe recht. Als blijkt dat onder het oude recht een uitkering langer door zou lopen, dan kan de werkloze deze periode betaald krijgen uit de PAWW.
Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben de Stichting PAWW opgericht. PAWW staat voor: Private Aanvulling WW en loongerelateerde WGA. Deze stichting is verantwoordelijk voor de premie-inning en het uitbetalen van de uitkering gedurende het derde WW-jaar.
Deze reparatie van de uitkeringsduur geldt niet alleen voor inwoners van Nederland die een Nederlandse werkloosheidsuitkering ontvangen, maar ook voor inwoners van Duitsland die een Duitse werkloosheidsuitkering ontvangen.
Bij de beoordeling of een inwoner van Duitsland in aanmerking komt voor de extra werkloosheidsuitkering uit Nederland, wordt voor de berekening van de uitkeringsduur uitgegaan van de Nederlandse regels. Als voorbeeld: u hebt in Duitsland recht op een Arbeitslosenleistung voor een periode van 12 maanden en deze zou in Nederland 18 maanden zijn, dan wordt de extra werkloosheidsuitkering uit Nederland pas na 18 maanden werkloosheid uitbetaald.
Het meest interessant is deze regeling voor oudere werklozen. Zij hebben zowel in Nederland als in Duitsland recht op een werkloosheidsuitkering van maximaal 2 jaar. In aansluiting daarop hebben zowel werklozen in Nederland als in Duitsland recht op een extra jaar uitkering.
Deze regeling geldt niet alleen voor werklozen, maar ook voor mensen die arbeidsongeschikt zijn geworden tijdens hun werk in Nederland. Deze uitkering kan na verloop van tijd lager worden, afhankelijk van hun arbeidsverleden. Ook hier vindt de reparatie plaats.
Ontvangt u alleen een uitkering volgens de PAWW en u woont in Duitsland? Dan kunt u geen gebruik maken van een Nederlandse zorgverzekering en ook niet via de verdragsverzekering via het CAK, omdat het geen wettelijke uitkering is. U zult zich vrijwillig moeten verzekeren tegen ziektekosten bij uw Duitse Krankenkasse.
Er zijn wel voorwaarden aan verbonden:
- Er moet een cao van toepassing zijn waarin de reparatie van de WW is geregeld
- U moet voorafgaand minimaal 10 jaar hebben gewerkt;
- De uitkering moet 1 maand voordat de wettelijke uitkering afloopt bij PAWW worden aangevraagd;
- U moet nog steeds werkloos zijn en ter beschikking staan van de arbeidsmarkt. Er geldt een sollicitatieplicht;
- In Duitsland bestaat er pas recht op deze uitkering als de wettelijke Duitse en Nederlandse uitkeringsduur is afgelopen.
- De uitkering geeft geen recht op een Nederlandse ziektekostenverzekering, het is een particuliere uitkering.
Meer informatie kunt u krijgen bij Stichting PAWW: www.spaww.nl